โพนคร (Ponagar Tower)...ศาสนสถานแด่เทวี

โพนคร (Ponagar Tower)...ศาสนสถานแด่เทวี

(https://www.eastinhotelsresidences.com/eastinnhatrang/attractions)

            ผ่านกาลเวลามานับพันปี บรรดาปราสาทหินจามอายุทางตอนล่างของเวียดนาม ยังคงโดดเด่นเป็นสง่า เป็นประจักษ์พยานให้เห็นถึงช่วงเวลาอันรุ่งเรืองของอาณาจักรจามปาโบราณราวศตวรรษที่ 10-14  อาณาจักรจามปาโบราณเริ่มก่อตั้งอาณาจักรตั้งแต่ก่อนคริสตกาลราวศตวรรษที่ 2 และเจริญรุ่งเรืองที่สุดในช่วงศตวรรษที่ 10-14 และเขตภาคกลางตอนล่างของเวียดนามมีบทบาทเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรจามปา ในปัจจุบันนี้ยังปรากฏหลักฐานปราสาทหินจามโบราณที่โดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ให้เห็นในเขตนี้มากมาย

ภาพที่1 อาคารหลักของปราสาทโพนคร

(https://www.vietleadingtravel.com/destinations/ponagar-tower.html)

        ปราสาทโพนคร (Ponagar Tower) นี้สร้างขึ้นระหว่างศตวรรษที่ 7 ถึง 12 ทั้งยังคงใช้เป็นที่สักการะบูชาของชาวพุทธชาวจามชาวจีนและชาวเวียดนาม เป็นปราสาทซับซ้อน เดิมทีภายในศาสนสถานประกอบด้วยอาคารหลัก 7 หลัง แต่เมื่อเวลาผ่านไปจึงเหลือเพียงสี่หลัง ซึ่งปราสาททางทิศเหนือสูง 28 เมตร มีหลังคาทรงพีระมิด ขั้นบันไดก่อด้วยอิฐ สันนิษฐานว่าถูกใช้สักการะบูชาเป็นครั้งแรกในช่วงต้นศตวรรษที่ 2 และปราสาทเดิมที่สร้างด้วยไม้ถูกทำลาย ต่อมาปราสาทถูกสร้างขึ้นใหม่ด้วยหินและอิฐ ในปี 784 ปราสาทตั้งอยู่ในเขตจังหวัดขาญหัว ตั้งอยู่บนเนินเขาบริเวณปากแม่น้ำไก๋ (Cái river) ห่างจากใจกลางเมืองญาจาง(Na trang) ไปทางเหนือ 3 กม.
            

ภาพที่2 ส่วนยอดปราสาท

(https://withvolo.com/subview/707222)

            ปราสาทนี้ทำหน้าที่เป็นที่สักการะบูชาเจ้าแม่ปารวตี(ภควตี) หรือพระแม่อุมาเทวี โดยทราบจากประติมากรรมในศาสนสถานอย่างหน้าบันทุรคามมหิษาสุรมรรทินี เป็นความเชื่อเกี่ยวกับพระแม่อุมา ซึ่งเป็นเทวีที่สำคัญในศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู ศาสนสถานแหล่งนี้เคยถูกทำลายอยู่บ่อยครั้งเช่น ในปี 744 ถูกโจมตีโดยกองทัพชวาและในปี 950 โดยกองทัพเขมร ดังนั้นปราสาทจึงมีการบูรณะและสร้างเพิ่มเติมหลายครั้ง ในสมัยการปกครองของอาณาจักรจาม ศาสนสถานแห่งนี้สร้างขึ้นเพื่อสักการะศาสนาฮินดู แต่เมื่อบริเวณนี้ถูกยึดอำนาจโดยอาณาจักรเวียด ปราสาทโพนครจึงกลายเป็นศาสนาสถานของเทียนอี ซึ่งเป็นเทพพระเจ้าของชาวเวียดแทน

ภาพที่3 หน้าบันทุรคามหิษาสุรมรรทินี

(https://www.sac.or.th/databases/seaarts/en/detail.php?tb_id=386)

            ปราสาทประธานสร้างขึ้นในผังสี่เหลี่ยมจัตุรัส มุขทางเข้าอยู่ทางด้านทิศตะวันออก ด้านที่เหลือเป็นประตูหลอก ทั้งนี้แต่ละผนัง มีเสาประดับจํานวน 5 ต้น และแต่ละต้นเรียบไม่มีการเสาะร่อง ซุ้มมีลักษณะเหมือนทรงใบหอกเรียบไม่มีการประดับใด ๆ แสดงถึงเอกลักษณ์สมัยศิลปะบิญดิ่ญ ถึงแม้รูปแบบศิลปะอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 11 – 13 แต่จารึกทําให้ทราบว่าอาคารหลังนี้มีมาก่อนแล้ว สภาพที่เห็นอยู่อาจมีการเปลี่ยนแปลงหรือสร้างเพิ่มในภายหลัง ทั้งนี้ จากจารึกทําให้ทราบว่า ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 มีการประดิษฐานประติมากรรมเทวสตรีภควตี ซึ่งประติมากรรมดังกล่าวได้หายสาบสูญไปแล้ว ปัจจุบันเป็นที่ ประดิษฐานเทพเจ้าเทียนอี ซึ่งเป็นเทพเจ้าของชาวเวียด

อ้างอิง

    lonelyplanet. (ไม่ปรากฎปีพิมพ์). Po Nagar Cham Towers. ค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2563, จาก https://www.lonelyplanet.com/vietnam/south-central-coast/nha-trang/attractions/po-nagar-cham-towers/a/poi-sig/1390406/357943